#Metoo

#Metoo slaat wild om zich heen. Volgens sommigen terecht, volgens anderen overdreven. Sommigen spreken over een heksenjacht, anderen hebben het over mannelijke roofdieren die geen plaats verdienen in onze maatschappij.

Hoe komen de meningen zo verdeeld?

Een eerste probleem dat hier opduikt is de polarisatie waarop naar de dader gekeken wordt. Voor de ene groep mensen gaat het over een monster dat zwaar moet afgestraft worden, voor de andere groep mensen gaat het over biologie, een menselijke fout door een verkeerde inschatting van de situatie. Beide kunnen gelijk hebben.

Er zijn inderdaad de daders die er alles aan doen om te krijgen wat ze zelf willen zonder hierbij rekening te houden met de ander. Ze schuwen het niet om hierbij hun macht te misbruiken of emotioneel en soms zelfs fysiek geweld te gebruiken. Sommigen gaan nog een stapje verder. Zij houden ervan vrouwen te vernederen, emotioneel te kwellen door steeds weer over hun grens heen te gaan. Het gaat bij die mannen meer over macht, dan over lust of de eigenlijk seks. Seks is enkel een middel om de vrouw te vernederen en zich machteloos te doen voelen.(1) Deze mannen zijn gevaarlijke psychopaten en een gevaar voor een maatschappij. En ja, ook vrouwen kunnen psychopaten zijn.

Er zijn echter heel veel meer mannen die zonder het echt te beseffen de ongeschreven regels overschrijden, omdat ze niet zo goed zijn in het lezen tussen de lijntjes, omdat ze hun eigen aantrekkingskracht overschatten (iets wat vaak gezien wordt bij mensen met status, macht en beroemdheden)(lees ook Waarom mannen economische bubbels veroorzaken en vrouwen niet. ) of omdat ze echt geen flauw benul hebben hoe ze een vrouw kunnen verleiden en steeds bengelen tussen hopeloos onhandig zijn op vlak van flirten en grensoverschrijdend gedrag omdat ze denken dat dit de manier is om een vrouw te verleiden. Deze mannen geloven zelf dat hun slachtoffer hetzelfde wil als dat zij willen en zijn zich niet bewust dat hun acties negatieve emoties oproepen bij hun slachtoffers.

Vooral mannen met veel status komen makkelijk terecht in een situatie waarbij ze zichzelf overschatten. Het wordt gezien als machtsmisbruik, maar veel van die mannen zijn zich niet echt bewust van die macht op de moment zelf. Vaak hebben zij een fout realiteitsbeeld over zichzelf en denken ze dat ze die vrouwen een plezier doen door ze hun aandacht te geven, aan te raken of seks mee te hebben. Zelfs mannen zonder macht hebben het vaak moeilijk om hun eigen aantrekkingskracht bij vrouwen juist in te schatten. Een beleefd lachje van een vrouw wordt al vlug geïnterpreteerd als flirten. Wanneer je dan als man in een situatie komt waarbij het merendeel van de vrouwen echt interesse hebben of je wegens je machtspositie niet durven afwijzen, wordt alles extra complex. Als man voel je je onweerstaanbaar en ga je je zo gedragen ook, je zit in een momentumbubbel, met alle gevolgen van dien.

Voor de slachtoffers van het grensoverschrijdend gedrag maakt het niet zoveel verschil of de dader dit bewust of onbewust deed, voor hen is beide even traumatisch. Toch kan je de verschillende daderprofielen niet op 1 hoop gooien en op eenzelfde manier behandelen. Mits de juiste en duidelijke communicatie kan in het geval van een onbewuste dader herhaling voorkomen worden. Het is dan ook belangrijk om mannen met veel status en dus veel aantrekkingskracht te leren met deze momentumbubbel om te gaan! Bij een bewuste dader zal het aangeven van je grenzen niet helpen, in sommige gevallen zelfs integendeel. Dan is het enige dat je kan doen naar een vertrouwenspersoon stappen of klacht indienen bij de hiertoe bevoegde instanties.

Een tweede probleem is de vraag: “Wat is grensoverschrijdend gedrag?”

De ene metoo-verhalen gaan over verkrachting, de andere over ongewenste smsen, en er zijn zelfs klachten over ongewenst oogcontact. Wat grensoverschrijdend is, is niet altijd makkelijk te weten want wat voor de ene persoon ok is, kan voor de andere persoon ongewenst zijn. Bij een duidelijke communicatie waarbij aangegeven wordt dat iets ongewenst is, is er weinig plaats voor discussie, een nee is een nee, zelfs al is het iets dat onschuldig lijkt als oogcontact. Als iemand je vraagt ermee te stoppen, dan doe je dat.

Moeilijker wordt het wanneer er geen duidelijke communicatie is. Als de andere persoon niet zegt dat iets ongewenst is, hoe kan je dan weten dat iets ongewenst is?

Is het een oplossing om als maatschappij elk gedrag in heel duidelijke regels te gieten en in kaart te brengen wat allemaal wel toegelaten is en wat allemaal niet toegelaten is? Op vlak van fysiek contact is dit nog enigszins doenbaar, maar wat met zaken als het sturen van een pikant smsje? Een knipoog? Iemand zeggen dat hij/zij heel lekker ruikt of dat die broek toch wel heel mooi staat?

Of iets grensoverschrijdend is, hangt af van persoon tot persoon en van situatie tot situatie. Alles in hokjes proberen vast te leggen is niet alleen zo goed als onmogelijk, het is ook onwenselijk. We moeten de klok niet terugdraaien. Het is belangrijk dat het kunnen beslissen wat we ongewenst vinden en wat niet een persoonlijke keuze blijft.

We willen niet naar een maatschappij evolueren waar andere mensen voor jou uitmaken wat jij je grens moet leggen en wat jij ongewenst moet vinden.

Tja, de grens tss satire en pesten is vaak heel dun. We leven in een tijd waar mensen het blijkbaar meer en meer normaal vinden om iemand persoonlijk aan te vallen enkel omdat ze het niet eens zijn met hun mening en gedachtegoed. Jij vind dat het doel de middelen heiligt, ooit vond de kerk dit ook toen ze in naam van het goede ketters en heksen folterden en verbranden.

Maar met vrijheid komt verantwoordelijkheid. De enige manier waarop we deze persoonlijke invulling kunnen bewaren is door erover te communiceren. Mensen zijn geen mindreaders, en velen zijn heel slecht in het lezen tussen de lijntjes en het interpreteren van onuitgesproken signalen. Uit veronderstellingen ontstaan misverstanden. Het is dan ook belangrijk steeds NIVEA (Niet invullen Voor Een Ander) voor ogen te houden en voldoende en juist te communiceren.

De vraag is dan: moet iemand je voor alles op voorhand expliciet toelating vragen, met het risico dat de vraag op zich voor sommigen al een grens te ver is, of geef je zelf aan zodra iemand over je grens gaat, zodat er geen misverstanden mogelijk zijn?

Zelf zou ik opteren voor het laatste. Dit wil zeggen dat we duidelijk moeten zijn in het stellen van onze grenzen en ook duidelijk moeten reageren wanneer iemand over de grens gaat. Maar dit wil ook zeggen dat de ander die grenzen dan heel strikt moet respecteren en moet begrijpen hoe moeilijk het soms kan zijn om die grens aan te geven.

Een derde probleem is het durven stellen van grenzen.

“Niet alle vrouwen ‘durven’ nee zeggen”, “Niet alle vrouwen weten waar hun grens eigenlijk ligt.”, “Soms kan je niet anders dan erin meegaan want het is je baas en je wil je job houden.” “Soms zeg je als vrouw weleens ja, maar bedoel je eigenlijk nee.”

Voor veel vrouwen is dit inderdaad een probleem. Ze willen niet tuttig overkomen, ze willen nog even de kat uit de boom kijken, ze willen niemand tegen de borst stuiten, ze zijn bang hun werk te verliezen, ze zijn bang dat de dader wraak zal nemen… er zijn tal van redenen waarom vrouwen niet durven hun eigen grenzen aan te geven.

Dit is een groot en een reëel probleem. Toch moeten we oppassen voor een maatschappij waarbij ervan uit gegaan wordt dat het merendeel van de vrouwen niet in staat zijn om hun grenzen aan te geven en dus bij voorbaat hulpeloze slachtoffers zijn. De weg is dan heel kort naar wetten waarbij vrouwen beschermd moeten worden door ze bv voor hun eigen veiligheid achter slot en grendel te houden. Of onder een doek, weg van het geile oog van die mannen. Of waarbij vrouwen niet meer alleen op straat mogen, maar enkel nog vergezeld van een mannelijk familielid die hen moet beschermen.

Om niet tot zo’n toestanden te komen en ook niet meteen alle mannen te gaan castreren hebben we als maatschappij een heropvoeding nodig. Velen roepen dat het aan de vrouwen is om heel duidelijk hun grenzen te stellen. Meisjes zouden inderdaad al op de schoolbanken meer moeten leren om voor zichzelf te durven opkomen, maar dat gaat niet zonder dat de maatschappij en ook de mannen hier ruimte voor laten.

Als maatschappij is het een plicht om een veilige omgeving te creëren waarbij vrouwen, en ja ook mannen, geen schrik hebben om hun grens te stellen. Angst voor wraak is een belangrijke reden waarom veel vrouwen niet op tijd hun grens durven aan te geven. Als je ziet hoe vaak mannen via allerlei kanalen en wegen wraak nemen na een afwijzing is die angst zeer zeker gegrond. Wraakporno, ontslag, pest gedrag, belachelijk gemaakt worden, uitsluiting, … iedere vrouw heeft er jammer genoeg al ooit mee te maken gehad na een afwijzing (lees ook Vergiftigde liefde). Maar er zijn ook mannen die te maken hadden met de wraak van een afgewezen vrouw, niet enkel mannen nemen wraak na een afwijzing.

Net als dat iedereen op de schoolbanken zou moeten leren om voor zichzelf op te komen en grenzen te stellen, zouden we dan ook allemaal moeten leren omgaan afwijzingen.

Vooral in werksituaties waarbij er verschillen zijn in machtsverhoudingen en waar mannen werken die het gewoon zijn om aanbeden te worden en op hun wenken bedient, komt grensoverschijdend gedrag vaak om de hoek kijken. Door mannen te leren wat een momentum bubbel doet met hun beoordelingsvermogen, zouden al veel problemen vermeden of in de kiem gesmoord kunnen worden.

In een ideale wereld zijn werk en seksualiteit strikt gescheiden. Relaties en seksuele spanningen op het werk zijn echter eerder regel dan uitzondering. We zijn geen robots, maar seksuele wezens. Het is echter een dunne lijn om te bewandelen wanneer werk en seksualiteit door elkaar heen gaan lopen, zeker wanneer het over een leidinggevende en een ondergeschikte gaat. En inderdaad, niet alleen mannen gaan over die lijn, vrouwen die met hun charmes en seksualiteit een streepje voor proberen krijgen gaan even goed in de fout.

En ja, misschien moeten we allemaal leren hoe we flirten met elkaar, want als we naar films kijken als 50 tinten grijs, the notebook en zien hoe vrouwen wegsmelten bij het zien hoe Clark Gable zichzelf opdringt bij Vivian Leigh in Gone with the wind, kan ik me voorstellen dat mannen soms het noorden wat kwijt zijn als het op flirten aankomt.